รู้จักกับโรคไต

โรคไตเสื่อมคือภาวะที่ไตไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไตมีหน้าที่หลักในการกรองของเสียออกจากเลือดและขับออกจากร่างกายในรูปของปัสสาวะ การทำงานผิดปกติของไตอาจนำไปสู่การสะสมของเสียในร่างกายจนเกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรง

---

สาเหตุหลักของโรคไต

แม้หลายคนจะเข้าใจว่าโรคไตเกิดจากการกินเค็มเพียงอย่างเดียว แต่ความจริงมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง เช่น

ความดันโลหิตสูง (Hypertension)

• ความดันโลหิตสูงทำให้หลอดเลือดที่ไตเสียหาย ส่งผลต่อการกรองของเสีย

โรคเบาหวาน (Diabetes)

• น้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานานทำลายหลอดเลือดเล็ก ๆ ในไต

การดื่มน้ำน้อย

• การดื่มน้ำน้อยทำให้ปัสสาวะมีความเข้มข้นมากขึ้น เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดนิ่วและการติดเชื้อ

การใช้ยาบางชนิด

• ยาแก้ปวดหรือยาต้านการอักเสบบางชนิดหากใช้ในระยะยาวอาจส่งผลต่อการทำงานของไต

การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ

• หากไม่ได้รับการรักษา อาจลุกลามไปยังไต

---

อาการของโรคไตเสื่อม

โรคไตในระยะแรกมักไม่แสดงอาการชัดเจน แต่เมื่อโรคพัฒนา อาจมีอาการดังนี้

ปัสสาวะผิดปกติ

• ปัสสาวะเป็นฟอง หรือมีเลือดปน
• ปริมาณปัสสาวะลดลง
• มีปัสสาวะกลางคืน มากกว่า 2 ครั้ง/คืน

บวม

• บวมที่ขา เท้า และใบหน้า เนื่องจากไตไม่สามารถกำจัดของเสียและน้ำส่วนเกินได้

อ่อนเพลีย

• รู้สึกเหนื่อยง่ายเนื่องจากการสะสมของเสียในร่างกาย

ปวดหลังหรือเอว

• อาจเกิดจากการติดเชื้อหรือภาวะไตบวม
• นิ่วในไตหรือทับไต

ความดันโลหิตสูงขึ้น

• เกิดจากไตที่เสียหายส่งผลต่อการควบคุมความดันโลหิตและมีภาวะน้ำและเกลือคั่ง

---

การวินิจฉัยโรคไต

การตรวจเลือด (Blood Test)

• วัดระดับครีเอตินิน (Creatinine) และค่า GFR (การกรองของไต)

การตรวจปัสสาวะ (Urine Test)

• ตรวจหาปริมาณโปรตีนหรือเลือดในปัสสาวะ

การอัลตราซาวด์หรือเอกซเรย์

• ตรวจดูขนาดและรูปร่างของไต, นิ่วในไต, ภาวะทับไตบวม, ลูกหมากโต

การตรวจความดันโลหิต

• ประเมินความเสี่ยงจากความดันโลหิตสูง

---

วิธีการป้องกันโรคไต

ลดการบริโภคเกลือ

• จำกัดปริมาณเกลือ (NaCl) ให้น้อยกว่า 5,000 มิลลิกรัมต่อวัน
• จำกัดปริมาณโซเดียม (Na) ให้น้อยกว่า 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน

ควบคุมความดันโลหิตและน้ำตาลในเลือด

• รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งและตรวจสุขภาพเป็นประจำ

ดื่มน้ำให้เพียงพอ

• ควรดื่มน้ำวันละ 6-8 แก้ว

ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

• ช่วยลดความเสี่ยงของโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงและช่วยชะลอการเสื่อมของไต

เลิกสูบบุหรี่และหลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์

• ลดการทำลายหลอดเลือดและเนื้อเยื่อไต

หลีกเลี่ยงการใช้ยาที่ไม่จำเป็น

• โดยเฉพาะยาแก้ปวดที่อาจทำลายไตในระยะยาว
• การปรับปริมาณโปรตีนในอาหาร ควรบริโภคโปรตีนในปริมาณที่เหมาะสม

---

การรักษาโรคไต

การรักษาด้วยยา

• ใช้ยาลดความดันโลหิต ยาลดไขมัน ยาขับปัสสาวะ และยาปรับเกลือแร่ในกรณีที่มีเกลือแร่ผิดปกติ

การบำบัดทดแทนไต

• ในกรณีที่ไตเสื่อมสภาพมาก อาจต้องใช้เครื่องฟอกเลือด หรือฟอกไตทางหน้าท้อง และการปลูกถ่ายไต

---

โรคไตกับความเข้าใจผิด

หลายคนมักเข้าใจว่าโรคไตเกิดจากการกินเค็มเท่านั้น แต่ในความจริง โรคไตเกี่ยวข้องกับสุขภาพโดยรวม การปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น การควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย และการตรวจสุขภาพเป็นประจำ จะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคไตได้อย่างมีประสิทธิภาพ

---

สรุป

โรคไตเป็นภัยเงียบที่เริ่มจากพฤติกรรมเล็ก ๆ น้อย ๆ ในชีวิตประจำวัน การรู้ทันปัจจัยเสี่ยงและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตั้งแต่วันนี้เป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยป้องกันโรคไตในระยะยาว สุขภาพที่ดีเริ่มต้นจากการใส่ใจดูแลไตของคุณทุกวัน