โรคไส้ติ่งอักเสบ

ไส้ติ่งคืออะไร ?

ไส้ติ่ง หรือ Appendix เป็นอวัยวะรูปร่างคล้ายนิ้วมือขนาดเล็ก มีความยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร ตั้งอยู่บริเวณท้องน้อยด้านขวา โดยเชื่อมต่อกับลำไส้ใหญ่ส่วนต้น แม้ว่านักวิทยาศาสตร์จะยังไม่ทราบหน้าที่ที่แน่ชัดของไส้ติ่ง แต่เชื่อว่ามีส่วนช่วยในระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

สาเหตุของไส้ติ่งอักเสบ

ไส้ติ่งอักเสบมักเกิดจาก:

• การอุดตันของช่องไส้ติ่งจากอุจจาระแข็ง
• การติดเชื้อแบคทีเรียในลำไส้
• เนื้องอกหรือก้อนในไส้ติ่ง
• การอักเสบของเนื้อเยื่อน้ำเหลืองที่ผนังไส้ติ่ง

อาการของโรคไส้ติ่งอักเสบ

อาการที่พบบ่อยในผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบ ได้แก่:

• ปวดท้องบริเวณสะดือ แล้วย้ายไที่ท้องน้อยด้านขวา
• เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
• มีไข้ต่ำ ๆ
• ท้องผูก หรือท้องเสีย
• ปวดมากขึ้นเมื่อไอ จาม หรือเคลื่อนไหว

การวินิจฉัยโรคไส้ติ่งอักเสบ

แพทย์จะทำการวินิจฉัยโดย:

1. การซักประวัติอาการ
2. การตรวจร่างกาย โดยเฉพาะการกดท้อง
3. การตรวจเลือดเพื่อดูการอักเสบ
4. การตรวจภาพถ่ายทางรังสี เช่น CT scan
5. การตรวจปัสสาวะเพื่อแยกให้ออกจากโรคทางเดินปัสสาวะ

การรักษาโรคไส้ติ่งอักเสบ

การรักษาหลักของโรคไส้ติ่งอักเสบคือการผ่าตัด ซึ่งมี 2 วิธีหลัก:

การผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง

• แผลผ่าตัดที่ท้องน้อยข้างขวา 1 แผล ยาว 3-5 เซนติเมตร
• เหมาะสำหรับดรณีที่มีภาวะแทรกซ้อน

การผ่าตัดแบบส่องกล้องทางหน้าท้อง

• แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก (3 แผล) ยาวแผลละ 1-2 เซติเมตร
• ฟื้นตัวเร็วกว่า
• เจ็บแผลน้อยกว่า

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

หากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง:

• ไส้ติ่งแตก
• การติดเชื้อในช่องท้อง
• ฝีในช่องท้อง
• การอุดตันของลำไส้
• การติดเชื้อในกระแสเลือด

การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดไส้ติ่ง

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดไส้ติ่งที่ถูกต้อง:

• ทำแผลตามที่แพทย์นัด
• รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง
• งดออกกำลังกายหนัก ๆ 6 สัปดาห์
• รับประทานอาหารอ่อนย่อยง่าย
• สังเกตอาการผิดปกติ เช่น ไข้ ปวดแผลมาก แผลบวมแดง ปวดท้อง อาเจียน

เมื่อไรควรรีบพบแพทย์

ควรรีบพบแพทย์เมื่อมีอาการต่อไปนี้:

• ปวดท้องรุนแรงบริเวณท้องน้อยด้านขวา
• มีไข้ร่วมกับอาการปวดท้อง
• คลื่นไส้อาเจียนรุนแรง
• ท้องแข็ง กดเจ็บมาก
• อาการปวดท้องที่เป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ

การเจ็บป่วยด้วยโรคไส้ติ่งอักเสบ แม้จะเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ แต่หากได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะหายเป็นปกติและกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ การสังเกตอาการและรีบพบแพทย์เมื่อสงสัยว่าอาจเป็นไส้ติ่งอักเสบจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม