ตรวจฮอร์โมนแค่ปีละครั้ง อาจช่วยชีวิตคุณได้มากกว่าที่คิด
วันที่เผยแพร่: 14 พฤษภาคม 2568
วันที่เผยแพร่: 14 พฤษภาคม 2568
คุณอาจเคยได้ยินว่า “ฮอร์โมน” เป็นเรื่องของผู้หญิง หรือคนที่เข้าสู่วัยทองเท่านั้น แต่ความจริงแล้ว ฮอร์โมนมีบทบาทกับ “เกือบทุกระบบในร่างกาย” และสามารถส่งผลได้ตั้งแต่หัวจรดเท้า ตั้งแต่การนอนหลับ อารมณ์ น้ำหนัก หัวใจ สมอง ไปจนถึงกระดูก ทั้งหมดนี้เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนทั้งสิ้น และเมื่อฮอร์โมนเสียสมดุล...ปัญหาสุขภาพจะค่อยๆ สะสม โดยที่คุณอาจไม่รู้ตัวเลยด้วยซ้ำวันนี้เราจึงอยากชวนให้คุณ “ใส่ใจฮอร์โมน” มากกว่าที่เคย เพราะการตรวจฮอร์โมนแค่ปีละครั้ง อาจช่วยคุณป้องกันโรคร้าย และใช้ชีวิตได้อย่างเต็มศักยภาพ
ฮอร์โมนคืออะไร? ทำไมสำคัญกับสุขภาพมากขนาดนี้?
“ฮอร์โมน” คือสารเคมีที่ร่างกายหลั่งออกมาจากต่อมไร้ท่อ เช่น ต่อมใต้สมอง ต่อมไทรอยด์ ต่อมหมวกไต ตับอ่อน หรือรังไข่/อัณฑะ โดยมีหน้าที่เป็น “ผู้สื่อสาร” ระหว่างระบบต่างๆ ในร่างกาย
ฮอร์โมนจะควบคุมทั้ง
- ระบบการเจริญเติบโต
- ระบบเผาผลาญพลังงาน
- ระบบภูมิคุ้มกัน
- ระบบประสาทและสมอง
- ระบบสืบพันธุ์
- และอารมณ์ความรู้สึก
ถ้าเปรียบร่างกายเป็นวงออเคสตร้า...ฮอร์โมนก็คือ “วาทยกร” ที่คอยสั่งจังหวะให้ทุกอย่างทำงานประสานกันอย่างสมดุล
สัญญาณที่บอกว่า “ฮอร์โมนอาจไม่สมดุล”
หลายคนมีอาการเหล่านี้ แต่ไม่เคยรู้ว่าอาจมาจาก “ฮอร์โมนผิดปกติ”
- นอนไม่หลับ หรือนอนเท่าไรก็ไม่สดชื่น
- อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ซึมเศร้า
- น้ำหนักขึ้นหรือลดผิดปกติ ทั้งที่กินเท่าเดิม
- เหนื่อยง่าย ไม่มีแรง สมองตื้อ ขาดสมาธิ
- ความต้องการทางเพศลดลง
- ผมร่วง ผิวแห้ง หน้าหมอง ไม่สดใส
- รอบเดือนมาไม่ปกติ หรือหมดเร็วกว่าปกติ
อาการเหล่านี้หลายครั้งถูกมองข้าม หรือเข้าใจผิดว่าเป็นเพราะอายุ ความเครียด หรือพักผ่อนน้อย แต่ในความจริง...อาจเป็นเพราะ ระดับฮอร์โมนในร่างกายกำลังผิดปกติ โดยที่เราไม่รู้ตัว
ตรวจฮอร์โมน = ตรวจลึกกว่าการตรวจสุขภาพทั่วไป
การตรวจสุขภาพประจำปีโดยทั่วไป มักครอบคลุมแค่ระดับน้ำตาล ไขมันในเลือด ตับ ไต ฯลฯ แต่ยังไม่เพียงพอหากคุณเริ่มมีสัญญาณบางอย่างที่บ่งชี้ถึง “ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุล”
การตรวจฮอร์โมนสามารถบอกได้ลึกถึงระดับที่ซ่อนอยู่ในร่างกาย เช่น
ฮอร์โมน ความสำคัญ Estrogen / Progesterone ควบคุมรอบเดือน อารมณ์ กระดูก ผิวพรรณ Testosterone ความกระฉับกระเฉง กล้ามเนื้อ อารมณ์ สมรรถภาพทางเพศ TSH / FT3 / FT4 การทำงานของไทรอยด์ ส่งผลต่อเผาผลาญและสมอง Insulin ควบคุมน้ำตาล และไขมันในเลือด DHEA / Cortisol ฮอร์โมนเครียด สมดุลพลังงาน และภูมิคุ้มกัน การรู้ระดับฮอร์โมนเหล่านี้ ช่วยให้แพทย์สามารถวิเคราะห์สุขภาพได้อย่างแม่นยำ และให้คำแนะนำเฉพาะบุคคลได้ดียิ่งขึ้น
ทำไมต้องตรวจ “ก่อนมีอาการมาก”
- ฮอร์โมนเปลี่ยนก่อนอาการจะชัดเจน เช่น ในผู้หญิง วัยทองอาจยังไม่มา แต่ฮอร์โมนเอสโตรเจนเริ่มลดลงตั้งแต่อายุ 35+ แล้ว
- ป้องกันโรคเรื้อรังที่ซ่อนอยู่ ฮอร์โมนที่ไม่สมดุลสัมพันธ์กับโรคเรื้อรัง เช่น ความดัน เบาหวาน ซึมเศร้า กระดูกพรุน โรคหัวใจ
- ช่วยดูแลสุขภาพเฉพาะบุคคลได้ดียิ่งขึ้น ร่างกายแต่ละคนไม่เหมือนกัน การรู้ค่าฮอร์โมนช่วยให้แพทย์วางแผนดูแลที่ตรงจุด
- ลดโอกาสต้องใช้ยาระยะยาวในอนาคต หากดูแลตั้งแต่ต้น อาจไม่ต้องใช้ฮอร์โมนทดแทนหรือยารักษาโรคเรื้อรังเมื่ออายุมากขึ้น
ฮอร์โมน...ไม่ได้มีแค่ใน “เรื่องเพศ”
หลายคนเข้าใจผิดว่า “ตรวจฮอร์โมน = ตรวจเฉพาะเรื่องเพศสัมพันธ์หรือวัยทอง” ความจริงคือ ฮอร์โมนมีผลต่อเรื่องสำคัญเหล่านี้
- สมองและอารมณ์
ฮอร์โมนเพศมีผลต่อเซโรโทนินและโดพามีน ซึ่งส่งผลต่อความสุข สมาธิ และการตัดสินใจ หากฮอร์โมนไม่สมดุล อาจทำให้รู้สึกซึมเศร้า เบื่อชีวิต หรือหมดไฟ
- การนอน
ฮอร์โมนเมลาโทนิน (Melatonin) และคอร์ติซอล (Cortisol) ควบคุมวงจรนอนหลับ หากไม่สมดุล จะหลับยาก ตื่นง่าย หรือหลับแล้วไม่สดชื่น
- น้ำหนักและระบบเผาผลาญ
อินซูลิน เลปติน และไทรอยด์ฮอร์โมน คือ 3 ตัวหลักที่ควบคุมการใช้พลังงานและไขมันไม่สมดุล = น้ำหนักขึ้นง่าย แม้กินน้อย ออกกำลังกายก็ไม่เห็นผล
- หัวใจและหลอดเลือด
ฮอร์โมนมีผลต่อไขมัน ความดัน และการอักเสบในหลอดเลือดโดยเฉพาะในวัยทอง ที่ความเสี่ยงโรคหัวใจพุ่งสูงขึ้นอย่างชัดเจน
- กระดูกและกล้ามเนื้อ
ฮอร์โมนเอสโตรเจน เทสโทสเตอโรน และโกรทฮอร์โมน ช่วยคงมวลกระดูกและกล้ามเนื้อลดลง = กระดูกพรุน กล้ามเนื้อหาย เคลื่อนไหวไม่คล่อง
ใครควรตรวจฮอร์โมน?
- ผู้หญิงอายุ 35 ปีขึ้นไป
- ผู้ชายอายุ 40 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีอาการผิดปกติที่หาสาเหตุไม่เจอ
- ผู้ที่วางแผนมีบุตร หรือหมดประจำเดือน
- ผู้ที่น้ำหนักขึ้นเร็ว เหนื่อยง่าย หรือซึมเศร้าโดยไม่มีสาเหตุ
- ผู้ที่มีประวัติโรคเรื้อรังในครอบครัว เช่น เบาหวาน หัวใจ กระดูกพรุน
ตรวจฮอร์โมนวันนี้ = ป้องกันโรคที่ยังมาไม่ถึง
คุณไม่จำเป็นต้องรอให้ป่วยก่อนถึงจะตรวจฮอร์โมน เพราะการตรวจปีละครั้ง สามารถ “ล่วงรู้ปัญหาสุขภาพก่อนที่มันจะเกิด” ได้ตรวจวันนี้ เพื่อป้องกันวันหน้า ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อวางแผนสุขภาพระยะยาวที่เหมาะกับตัวคุณเอง