โรคมือเท้าปาก (Hand, Foot, and Mouth Disease: HFMD) เป็นโรคติดเชื้อที่พบได้บ่อยในเด็กเล็ก ซึ่งเกิดจากเชื้อไวรัสในกลุ่ม Enterovirus โรคนี้มีอาการเด่นที่แผลในปากและผื่นที่มือและเท้า แม้ว่าจะไม่รุนแรง แต่ก็ควรได้รับการดูแลเพื่อป้องกันการแพร่กระจายและลดความไม่สบายตัวของผู้ป่วย

สาเหตุของโรคมือเท้าปาก

โรคมือเท้าปากเกิดจากการติดเชื้อไวรัสกลุ่ม Enterovirus โดยเฉพาะ Coxsackievirus A16 และ Enterovirus 71 เชื้อไวรัสนี้สามารถแพร่กระจายได้ง่ายผ่าน:

• การสัมผัสของเหลวจากร่างกาย เช่น น้ำมูก น้ำลาย และอุจจาระ
• การใช้สิ่งของร่วมกัน เช่น ของเล่น ช้อน แก้วน้ำ
• การสัมผัสผิวหนังที่มีผื่นหรือตุ่มน้ำ

อาการของโรคมือเท้าปาก

อาการของโรคมือเท้าปากมักปรากฏใน 3-7 วันหลังการติดเชื้อ อาการหลักๆ ได้แก่:

• ไข้: มักมีไข้สูงในช่วงแรก
• แผลในปาก: แผลเล็กๆ คล้ายแผลร้อนใน ทำให้กินอาหารลำบาก
• ผื่นที่มือและเท้า: ผื่นหรือตุ่มน้ำใสที่อาจแตกออก
• ลดความอยากอาหาร: เกิดจากแผลในปากเป็นหลัก

ภาวะทารกติดเชื้อของโรคมือเท้าปาก

พบได้น้อยประมาณ 1 ต่อ 2,000-10,000 ราย ซึ่งได้แก่ สมองอักเสบ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ โดยจะมีอาการซึม กระตุก ชักเกร็ง หายใจเร็วผิดปกติ หรือหอบเหนื่อย

วิธีการติดต่อของโรคมือเท้าปาก

โรคนี้แพร่กระจายผ่าน:

• การสัมผัสกับน้ำลาย น้ำมูก หรืออุจจาระ
• การใช้ของร่วมกัน เช่น ผ้าเช็ดหน้า ช้อน หรือของเล่น
• การสัมผัสกับตุ่มน้ำหรือผื่นของผู้ป่วย

การป้องกันโรคมือเท้าปาก

1. รักษาความสะอาด:
ล้างมือด้วยสบู่และน้ำหลังใช้ห้องน้ำหรือก่อนรับประทานอาหาร

2. หลีกเลี่ยงการสัมผัส:
หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย

3. ไม่ใช้ของร่วมกัน:
แยกของใช้ส่วนตัว เช่น ช้อนและแก้วน้ำ

4. ทำความสะอาดสิ่งของและพื้นที่:
เช็ดทำความสะอาดของเล่นและพื้นที่ที่เด็กใช้งานบ่อยๆ

การรักษาโรคมือเท้าปาก

โรคนี้มักหายได้เองใน 7-10 วัน การรักษาส่วนใหญ่เป็นการบรรเทาอาการ เช่น:

• ลดไข้: ให้ยาพาราเซตามอลเพื่อบรรเทาไข้
• ลดอาการปวด: ด้วยยาแก้ปวด ยาชา หรือสเปย์พ่นคอ
• ดื่มน้ำมากๆ: เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
• รักษาสุขอนามัยช่องปาก: บ้วนปากด้วยน้ำเกลือเพื่อบรรเทาแผลในปาก

หากเด็กมีอาการรุนแรง เช่น มีภาวะขาดน้ำ ปัสสาวะออกน้อย หรือมีอาการซึมมาก ชักเกร็ง กระตุก หอบเหนื่อย ควรปรึกษาแพทย์ทันที

สรุป โรคมือเท้าปากเป็นโรคที่พบบ่อยในเด็กและแพร่ระบาดง่าย ผู้ปกครองควรดูแลลูกอย่างใกล้ชิดและป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ หากอาการรุนแรงหรือไม่ดีขึ้น ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม