การฉีดวัคซีนเป็นขั้นตอนสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเด็ก ช่วยป้องกันโรคร้ายและลดการแพร่กระจายโรคในชุมชน อย่างไรก็ตาม การดูแลเด็กหลังฉีดวัคซีนเป็นเรื่องสำคัญไม่น้อย เพราะช่วยให้เด็กฟื้นตัวเร็วขึ้น ลดผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น และเพิ่มความมั่นใจให้กับผู้ปกครอง

ในบทความนี้เราจะมาแนะนำวิธีดูแลเด็กหลังฉีดวัคซีน พร้อมบอกถึงอาการข้างเคียงที่พบได้บ่อย และวิธีสังเกตอาการที่อาจต้องพบแพทย์

ทำไมการดูแลเด็กหลังฉีดวัคซีนจึงสำคัญ?

อาการข้างเคียงทั่วไปที่อาจเกิดขึ้นหลังการฉีดวัคซีน

• ปวดหรือบวมที่จุดฉีด: พบได้บ่อยและมักหายเองใน 1-2 วัน
• ไข้ต่ำ (37.5 - 38.5 องศาเซลเซียส): เกิดจากการตอบสนองของร่างกายต่อวัคซีน
• ง่วงนอนหรืออ่อนเพลีย: เด็กอาจดูซึมหรือหลับมากขึ้น
• ผื่นหรือคัน: อาจเกิดที่บริเวณฉีดวัคซีน แต่ส่วนใหญ่จะไม่รุนแรง

อาการที่ควรเฝ้าระวัง

• ไข้สูงเกิน 38.5 องศาเซลเซียส
• หายใจลำบาก หรือการหายใจผิดปกติ
• อาการแพ้วัคซีน เช่น ผื่นลามทั่วร่างกาย บวมรุนแรง
• อาเจียนหรือท้องเสียรุนแรง
• อาการหรือภาวะผิดปกติอื่นๆ ที่ผู้ปกครองกังวล
• หากพบอาการเหล่านี้ควรรีบพาเด็กไปพบแพทย์ทันที

วิธีดูแลเด็กหลังฉีดวัคซีน

• ให้เด็กพักผ่อนอย่างเพียงพอ
  • ร่างกายของเด็กต้องการเวลาเพื่อฟื้นตัวหลังจากได้รับวัคซีน การให้นอนหลับพักผ่อนช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและลดอาการอ่อนเพลีย
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ
  • การดื่มน้ำช่วยลดไข้และเพิ่มความสดชื่นให้กับร่างกายของเด็ก
• ประคบเย็นที่บริเวณฉีดวัคซีน
  • ใช้ผ้าชุบน้ำเย็นประคบบริเวณที่ฉีดเพื่อบรรเทาอาการปวด บวม หรือแดง
• ตรวจสอบอาการอย่างใกล้ชิด
  • สังเกตอาการของเด็กอย่างต่อเนื่องในช่วง 48 ชั่วโมงหลังฉีด หากพบอาการผิดปกติ เช่น บวมรุนแรง ไข้สูง หรือผื่นขึ้นทั่วตัว ควรรีบปรึกษาแพทย์
• ใช้ยาลดไข้หากจำเป็น
  • หากเด็กมีไข้สูงหรือไม่สบายตัว อาจใช้ยาลดไข้ เช่น พาราเซตามอล ตามคำแนะนำของแพทย์

อาการที่ควรพาไปพบแพทย์

• ไข้สูงเกิน 39 องศาเซลเซียส
• หายใจลำบาก
• บวมแดงที่จุดฉีดวัคซีนอย่างผิดปกติ
• ผื่นลามทั่วตัว หรืออาการแพ้รุนแรง
• อาการผิดปกติอื่นๆที่ผู้ปกครองรู้สึกกังวลใจ

เคล็ดลับสำหรับผู้ปกครอง

• เก็บสมุดวัคซีนของเด็กไว้ในที่ปลอดภัย เพื่อตรวจสอบตารางวัคซีนในอนาคต
• สอบถามแพทย์เกี่ยวกับข้อควรระวังเพิ่มเติมตามชนิดวัคซีนที่ได้รับ อย่าลืมพาเด็กตรวจสุขภาพตามนัดเพื่อติดตามผล

แม้อาการข้างเคียงส่วนใหญ่จะไม่รุนแรง แต่ควรพาเด็กไปพบแพทย์ทันทีหากพบอาการเหล่านี้