ภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด (Preterm Labor): สาเหตุ อาการ วิธีรักษาและป้องกัน

ภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด หรือ Preterm Labor คือภาวะที่มีการเจ็บครรภ์และเริ่มกระบวนการคลอดก่อนอายุครรภ์ครบ 37 สัปดาห์ ทารกที่เกิดก่อนกำหนดอาจเผชิญความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง ซึ่งต้องการการดูแลอย่างใกล้ชิดในหอผู้ป่วยเด็กแรกเกิด (NICU)

บทความนี้จะพาคุณไปรู้จัก สาเหตุ อาการ วิธีรักษา และ แนวทางป้องกัน ภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด เพื่อช่วยลดความเสี่ยงและเตรียมตัวรับมือได้อย่างถูกต้อง

---

สาเหตุของภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด

ภาวะนี้สามารถเกิดได้จากหลายปัจจัย โดยสาเหตุหลักๆ ได้แก่:

• การติดเชื้อ การติดเชื้อในช่องคลอดหรือทางเดินปัสสาวะ อาจกระตุ้นการอักเสบในมดลูกและทำให้เกิดการหดตัวผิดปกติ
• ความเครียดหรือภาวะทางจิตใจ ความเครียดสะสมส่งผลต่อการทำงานของฮอร์โมนในร่างกายแม่ ซึ่งอาจกระตุ้นการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
• การตั้งครรภ์แฝดหรือบุตรหลายคน การตั้งครรภ์แฝดหรือจำนวนบุตรในครรภ์มากกว่า 1 คน ทำให้มดลูกมีแรงกดดันสูงขึ้น เพิ่มโอกาสการคลอดก่อนกำหนด
• โรคประจำตัวของแม่ เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือโรคหัวใจ ซึ่งอาจกระทบต่อการทำงานของมดลูก
• ปัญหาที่ปากมดลูก เช่น ปากมดลูกเปิดเร็วหรือมีความผิดปกติ ทำให้เกิดภาวะคลอดก่อนกำหนด
• พฤติกรรมที่เสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ หรือการใช้สารเสพติด

---

อาการที่บ่งบอกถึงภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด

การสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดช่วยให้สามารถรับมือได้ทันเวลา อาการที่ควรเฝ้าระวังได้แก่:

1. การหดตัวของมดลูกถี่และสม่ำเสมอ หากมีการหดตัวของมดลูกทุกๆ 10 นาที หรือบ่อยกว่านั้น
2. น้ำคร่ำรั่วหรือแตก น้ำไหลออกจากช่องคลอดโดยไม่สามารถควบคุมได้
3. การมีเลือดออกจากช่องคลอด เลือดที่ออกมาจากช่องคลอดโดยไม่มีสาเหตุ อาจเป็นสัญญาณอันตราย
4. ปวดหลังส่วนล่างต่อเนื่อง อาการปวดหลังล่างแบบไม่บรรเทา โดยเฉพาะหากเกิดร่วมกับการปวดท้อง

---

วิธีการรักษาภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด

การรักษาภาวะนี้ขึ้นอยู่กับระยะเวลาการตั้งครรภ์และอาการของแม่ โดยแนวทางหลักๆ ได้แก่:

• การใช้ยา แพทย์อาจให้ยาเพื่อยับยั้งการหดตัวของมดลูกหรือเพิ่มความแข็งแรงให้ปอดทารกในกรณีที่ต้องคลอดก่อนกำหนด
• การพักผ่อนในโรงพยาบาล การให้แม่ที่มีภาวะเสี่ยงพักผ่อนอย่างเต็มที่ เพื่อลดแรงกดดันและการหดตัวของมดลูก
• การใช้ยาปฏิชีวนะ หากพบว่ามีการติดเชื้อ แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนด

---

วิธีป้องกันภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด

การดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมระหว่างการตั้งครรภ์เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการลดความเสี่ยง แนวทางป้องกันที่สำคัญ ได้แก่:

1. ตรวจสุขภาพครรภ์เป็นประจำ การตรวจสุขภาพครรภ์ช่วยให้แพทย์ติดตามพัฒนาการของทารกและตรวจพบปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้ตั้งแต่เนิ่นๆ
2. หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง งดสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ และการใช้สารเสพติด เพื่อรักษาสุขภาพของแม่และทารก
3. ลดความเครียดและพักผ่อนให้เพียงพอ การจัดการความเครียดด้วยการพักผ่อน ฝึกสมาธิ หรือโยคะสำหรับคนท้อง
4. ออกกำลังกายเบาๆ เช่น การเดิน หรือการยืดกล้ามเนื้อแบบปลอดภัยภายใต้คำแนะนำของแพทย์
5. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การกินอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามิน เกลือแร่ และสารอาหารจำเป็นช่วยเสริมสร้างสุขภาพครรภ์